Tajemnice świata budowniczych długich grobowców. Archeologiczno-paleośrodowiskowe studium neolitycznego krajobrazu kulturowego na Wzgórzach Niemczańsko-Strzelińskich
Źródło finansowania: NCN, program OPUS 13, projekt nr 2017/25/B/HS3/01442
Czas realizacji projektu: od 2018-01-19 do 2022-11-18
Przyznana kwota: 734 388 PLN
Opis projektu:
Celem projektu jest rozwikłanie tajemnic neolitycznego świata budowniczych długich ziemnych grobowców, którzy identyfikowani są z jednostką archeologiczną – kulturą pucharów lejkowatych. Przedmiotem badań będzie neolityczny krajobraz kulturowy i naturalny Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich, na Przedgórzu Sudeckim, w południowo-zachodniej Polsce, gdzie w 2012 r. odkryto nieoczekiwanie piętnaście monumentalnych cmentarzysk z długimi ziemnymi grobowcami. Aby osiągnąć ten cel, konieczne będą pogłębione studia nad środowiskiem naturalnym oraz zmianami w użytkowaniu terenów w neolicie, na podstawie danych ewidencji archeologicznej i paleoekologicznej.

Głównym przedmiotem badań będzie Las Muszkowski z otaczającym go obszarem. Las Muszkowski jest unikatowym miejscem na Wzgórzach Niemczańsko-Strzelińskich (gmina Ciepłowody, pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), w którym obecnych jest kilkadziesiąt prehistorycznych i wczesnośredniowiecznych cmentarzysk kurhanowych. Z tego właśnie powodu jest to jedno z najciekawszych miejsc archeologicznych w Polsce – wyjątkowo dobrze zachowany i doskonały przykład krajobrazu sakralnego, naznaczonego dziesiątkami ziemnych grobowców.
Proponowane działania badawcze skoncentrują się przede wszystkim na pozostałościach cmentarzy i osad związanych ze ugrupowaniem budowniczych monumentalnych grobowców, osiadłym we wskazanym mikroregionie. W celu osiągnięcia planowanych rezultatów w realizacji prezentowanego projektu zastosowane zostanie szerokie spektrum metod i badań archeologicznych, geo- i bioarcheologicznych, paleośrodowiskowych, gleboznawczych i sedymentologicznych, geograficznych, geologicznych i geomorfologicznych. Projekt obejmie interdyscyplinarne studia nad przeszłością krajobrazu, zarówno w jego wymiarze naturalnym, jak i kulturowym. Studia te przeprowadzone będą w ramach systematycznego rozpoznania z zastosowaniem następujących metod badawczych: archeologicznych, jak wykopaliska, badania powierzchniowe, zdjęcia lotnicze, prospekcja geomagnetyczna oraz badania paleoekologiczne: malakologia, paleobotanika, analizy fitolitów i martwic wapiennych, geomorfologia, geologia i badania gleboznawcze. W efekcie udostępniony zostanie obraz przeobrażeń krajobrazu naturalnego i kulturowego, co stworzy okazję do prawidłowej interpretacji przeszłej rzeczywistości czasów budowniczy monumentalnych grobowców.
